Herkese merhaba. Dünya Sağlık Örgütü’nün ölüm nedenleriyle ilgili, 2000 ve 2019 yıllarında yaptığı iki çalışmanın karşılaştırmasını özetleyeceğim. Listenin büyük çoğunluğu bulaşıcı olmayan hastalıklardan oluşuyor.

***

1) İstemik Kalp Hastalığı

Kalbi besleyen koroner damarların, ateroskleroz nedeniyle tıkanması veya daralması, kalbin kendi ihtiyacı olan oksijen ve besin maddelerini alamamasına ve fonksiyonlarının bozulmasına yol açmasına denir. 2019 yılında, yaklaşık 9 milyon kişi bu hastalık yüzünden ölmüştür.

***

2) Felç / İnme

Beyninizin bir kısmına giden kan akışı azaldığında veya kesintiye uğradığında, beyin dokusunun oksijen ve besin almasını önleyen olaya denir. Bu olaydan sonra beyin hücreleri dakikalar içerisinde ölmeye başlar. İnmenin oluştuğu bölgedeki fonksiyonlarda geçici ya da kalıcı kayıplar oluşur. Bu sebepten dolayı yıllık ölüm sayısı yaklaşık olarak 6 milyondur.

***

3) KOAH

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı, solunumla akciğerlere alınan havanın kolay bir şekilde dışarı verilememesi şeklinde açıklanabilir. Bu sebepten dolayı da yılda yaklaşık 3 milyon insan ölmektedir.

***

4) Alt Solunum Yolu Enfeksiyonları

Bu enfeksiyonlar, hem üst hem de alt solunum yollarını, bronşitleri, pnömoniyi, bronşiyoliti etkileyebilen gripleri içerir. Bu enfeksiyonlar yüzünden de 2019 yılında yaklaşık 3 milyon kişi hayatını kaybetmiştir.

***

5) Doğumdan sonraki 28 günde koşullardan dolayı gerçekleşen ölümler (Neonatal Conditions)

Açıkçası türkçesinin ne olduğunu tam olarak bilmiyorum ama bu şekilde çevirdim. Bu problemler veya enfeskiyonlar, bebeğin normal vücut, organ ve işlevlerinin bozulması anlamına gelir. Örneğin, bakteriyel enfeksiyonlar, TORCH enfeksiyonları, toksoplazmoz, konjenital kızamıkçık, sitomegalovirüs ve Coxsackie virüsü enfeksiyonları yaşamın ilk haftasında nöbetlere neden olabilir.

***

6) Trake, Bronş ve Akciğer Kanseri

Dokulardaki hücrelerin kontrolsüz çoğalması sonucu 2019 yılında yaklaşık 2 milyon insan ölmüştür.

***

7) Alzheimer ve Diğer Demanslar

Alzheimer, yaygın görülen bir demans türüdür. Beyin hücrelerinin yok olmasına neden olan ilerleyici bir nörolojik hastalıktır. Düşünce, hafıza ve davranış fonksiyonlarında azalmaya neden olan bu hastalıkta belirtiler yaşla birlikte yavaş yavaş ortaya çıkar.

***

8) İshal Sorunları

İshal bir hastalık değildir. Polifaktöriyel kaynaklı bir semptomdur. Yılda 1,5 milyon bebek bu sebepten dolayı ölür. Az gelişmiş ülkelerdeki bu ölümlerin en büyük nedeni yeterince temiz suyun olmamasıdır. İçme suyuna kanalizasyon suyu karışması da önemli bir nedendir.

***

9) Diyabet Hastalığı

Diyabet hastalığı, pankreasın vücut için yeterli miktarda insülin üretememesi ya da ürettiği insülinin vücut tarafından etkili bir şekilde kullanılamaması sonucunda ortaya çıkan yüksek kan şekeri nedeniyle gelişen hastalık türü ve gruplarına genel olarak verilen isimdir. Diyabet hastalığı, 2000 yılından bu yana yüzde 70’lik ciddi bir artıştan sonra ilk 10 ölüm nedeni arasına girdi.

***

10) Böbrek Hastalıkları

Böbrek hastalıklarının birçok çeşidi ve sebebi vardır. Bu konu beni aşar. Yoruldum.

***

Aşağıda görmüş olduğunuz grafikte 2000 ve 2019 yılındaki araştırmaların karşılaştırmaları verilmiştir:

Yeşil daireler, 2019 yılındaki sayıları belirttiği gibi aynı zamanda bulaşıcı hastalık olduğunu belirmektedir. Mavi daireler, bulaşıcı olmayan hastalıkların 2019 yılı ölüm verilerine aittir. Beyaz daireler ise 2000 yılı verilerini göstermektedir.

Aslında konuyla ilgili birkaç çalışma daha var. Ekonomik durumlara göre ölüm oranları gibi çalışmalarda mevcut. Ama şimdi girmeyelim o konulara, ilerleyen zamanlarda bakarız. Kendinize iyi bakın.