Hepimizin zihninde sürekli dönen bir şey var: düşünceler. Ama peki hepimiz aynı şekilde mi düşünüyoruz? Zihnimizdeki bu iç konuşmalar herkes için kelimelerle mi olur, yoksa bazı insanlar görüntüler, şekiller, renklerle mi düşünür?

Bu yazıda beynin iç dünyasına dalıyor, iç sesin gerçekten evrensel olup olmadığını keşfediyoruz.

🗣️ İç Ses Nedir? Herkes de Var mı?

“Bugün hava güzel.”
“Bu maili şimdi mi yazsam, sonra mı?”
“Umarım yanlış anlamamıştır…”

Bu cümleler, pek çoğumuzun beyninde kendiliğinden beliren düşünce parçalarıdır. Genellikle iç ses olarak adlandırılır. Bazı insanlar için bu ses o kadar baskındır ki sanki kafalarının içinde sürekli biri konuşuyordur.
Ama işin ilginç yanı: herkes böyle düşünmüyor.

👁️ Görüntüyle Düşünenler

Bazı bireyler düşünürken kelimeler yerine görüntüler kullanır. Örneğin bir karar verirken kafalarında “şu an kendilerini nasıl göreceklerini”, bir nesnenin nasıl yerleştirileceğini ya da bir olayın görsel sonucunu canlandırırlar.

Bu kişilere göre düşünce şu şekilde gelişir:

“Evden çıkarken neye benzediğimi düşündüm” yerine
“Evden çıkarken aynadaki görüntümü zihnimde gördüm.”

🧩 Hangi Tarz Daha Yaygın?

Psikolog Russell Hurlburt’un iç ses üzerine yaptığı çalışmalarda, katılımcıların yalnızca yaklaşık %26’sının sürekli olarak içsel bir sesle düşündüğü ortaya çıkmıştır.
Yani sanılanın aksine, herkesin beyninde sürekli konuşan bir ses yoktur.
Kimi insanlar:

  • Görsel imgelerle,

  • Soyut kavramlarla,

  • Duyguların kendisiyle (bir kelime olmadan),

  • Ya da tamamen sessiz düşünür.

🔬 Neden Farklıyız?

Bu farklılıkların nedeni tam olarak bilinmese de bazı faktörler şunlar olabilir:

  • Dil yetisi: İç sesi baskın olanlar genellikle yazı yazmaya ve kelimelerle düşünmeye daha yatkındır.

  • Meslek ve alışkanlıklar: Sanatçılar ve tasarımcılar genellikle daha görsel odaklı düşünür.

  • Nörolojik yapı: Beyin bölgeleri arasındaki bağlantılar da düşünce biçimini etkileyebilir.

🧠 Aphantasia: Zihinsel Görüntü Kuramayanlar

Bazı insanlar hiç görüntü oluşturamaz. Bu duruma aphantasia denir.
Onlar için bir elmayı gözünüzde canlandırın demek, hiçbir anlam ifade etmez.
Zihinleri tamamen sessiz ve karanlıktır. Ancak bu onların düşünemediği anlamına gelmez. Sadece farklı bir “dil” konuşuyorlardır.

🎯 Sonuç: Kafamızın İçinde Neler Oluyor?

İnsan zihni çok yönlüdür. Bazıları iç sesle konuşur, bazıları ise imgelerle düşünür.
Hangisi daha doğru değil — sadece farklı.

Belki de sen hem konuşan hem gören bir beyinsin.
Yani kendi zihninin filminde, hem anlatıcısın hem de yönetmen.

📚 Kaynaklar:

  • Hurlburt, R. T., & Akhter, S. A. (2008). Unsymbolized Thinking. Behavioral and Brain Sciences.

  • Zeman, A., Dewar, M., & Della Sala, S. (2015). Lives without imagery – Congenital aphantasia. Cortex.

  • BBC Future. “Why Some People Have No Inner Voice”

  • Psychology Today. “Do You Think in Words or Images?”

  • Scientific American. “When the Mind’s Eye Is Blind”